Η ζωφόρος του Παρθενώνα

Η ζωφόρος του Παρθενώνα, ένα μοναδικό έργο τέχνης, παρουσιάζεται σε ψηφιακή μορφή μέσα από την παρούσα εφαρμογή. Εδώ έχουν συγκεντρωθεί και υπομνηματισθεί στην ελληνική και αγγλική γλώσσα φωτογραφίες όλων των σωζόμενων λίθων της ζωφόρου των μουσείων Ακρόπολης, Βρετανικού και Λούβρου, οι οποίες έχουν συμπληρωθεί με τα σωζόμενα σχέδια του J. Carrey (1674) και του J. Stuart (1751), με σκοπό να δοθεί η κατά το δυνατόν πληρέστερη εικόνα του συνόλου. Η εφαρμογή ανανεώνει και αναβαθμίζει την προηγούμενη ψηφιακή εκδοχή.

Γνωρίστε τη ζωφόρο

H ζωφόρος του Παρθενώνα είναι μία συνεχής ζώνη με ανάγλυφες παραστάσεις, που περιέτρεχε το πάνω μέρος του σηκού, του κυρίως ναού, μέσα από την εξωτερική κιονοστοιχία του. Θέμα της ήταν η πομπή προς την Aκρόπολη που γινόταν κατά τα Mεγάλα Παναθήναια, τη γιορτή προς τιμήν της θεάς Aθηνάς.

Aπό το σύνολο της ζωφόρου σήμερα σώζονται 50 μέτρα στο Mουσείο της Aκρόπολης, 80 μέτρα στο Bρετανικό Mουσείο, ένας λίθος στο Mουσείο του Λούβρου και κάποια θραύσματα είναι διασκορπισμένα σε διάφορα ευρωπαϊκά μουσεία.

Δ
W
Β
N
Ν
S
A
E

Εξερευνήστε τη ζωφόρο

Στη δυτική πλευρά της ζωφόρου εικονίζεται η προετοιμασία της πομπής των Παναθηναίων. Στις μακριές πλευρές, βόρεια και νότια, εικονίζεται η κυρίως πομπή με την παράταξη ιππέων και αρμάτων και η πομπή των προσφορών και των ζώων για τη θυσία. Στην ανατολική πλευρά εικονίζεται η κυρίως λατρεία, με την παράδοση του πέπλου, του δώρου των Aθηναίων, στη θεά Αθηνά.

 

Επιλέξτε στο σχέδιο του Παρθενώνα την πλευρά της ζωφόρου που σας ενδιαφέρει για να ξεκινήσετε την εξερεύνηση ανά λίθο.

Εξερευνήστε τη ζωφόρο

Δυτική ζωφόρος

Η δυτική ζωφόρος εικονίζει την προετοιμασία της πομπής των ιππέων στον Κεραμεικό. Λίθοι με ήρεμες σκηνές παρεμβάλλονται ανάμεσα σε λίθους με σκηνές δράσης. Οι μορφές των ιππέων είναι ντυμένες με μεγάλη ποικιλία ενδυμάτων, τα οποία θεωρήθηκαν από μερικούς μελετητές αντιπροσωπευτικά των 10 ή των 4 φυλών της Αττικής. Τα όπλα και τα εξαρτήματα της ιπποσκευής των αλόγων ήταν πρόσθετα χάλκινα.

Εξερευνήστε τη ζωφόρο

Βόρεια ζωφόρος

Σώζεται εν μέρει στο Μουσείο Ακροπόλεως, εν μέρει στο Βρετανικό Μουσείο. Η απεικόνιση των σκηνών αρχίζει από τη βορειοδυτική γωνία του οπισθονάου σαν συνέχεια της πομπής που έχει αρχίσει στη δυτική πλευρά, με δράση που εξελίσσεται σταδιακά από πιο ήρεμη, και επιταχυνόμενη φθάνει στον καλπασμό. Τα επιμέρους τμήματα, παρά το ότι μπορεί να έλαβαν χώρα σε διαφορετικό χρόνο ή τόπο, αποτελούν δρώμενα της εορτής των Παναθηναίων.

Εξερευνήστε τη ζωφόρο

Νότια ζωφόρος

Η διατήρηση αυτής της πλευράς της ζωφόρου είναι αποσπασματική και με ισχυρή φθορά της γλυπτής επιφάνειάς της, λόγω της μεγάλης καταστροφής που προκάλεσε στον Παρθενώνα η έκρηξη του 1687. Έτσι από τον λίθο XX και πέρα αμφισβητείται η σειρά των λίθων. Ωστόσο, με βάση τα σχέδια του J. Carrey, πολλά ελλείποντα τμήματα μπορούν να αναπαρασταθούν και να τους αποδοθούν ορισμένα θραύσματα.

Εξερευνήστε τη ζωφόρο

Ανατολική ζωφόρος

Αποτελείται από εννέα λίθους που είναι πολύ μεγαλύτεροι σε μήκος από των άλλων πλευρών. Οι λίθοι και τα θραύσματα που σώζονται βρίσκονται διασκορπισμένα σε διάφορα μουσεία. Στην ανατολική ζωφόρο παρατηρείται κάποια συμμετρία στη σύνθεση, καθώς καταλήγουν εδώ οι πομπές των δύο πλευρών. με αποκορύφωμα την σκηνή παράδοσης του πέπλου.

Θεματική περιήγηση

Στο σύνολο του έργου διακρίνουμε τις ακόλουθες θεματικές ενότητες: την προετοιμασία της πομπής, τους ιππείς που συμμετέχουν στην πομπή, τα άρματα, την πομπή των προσφορών και των ζώων για θυσία και τέλος την παράδοση του πέπλου στη θεά Αθηνά με την παρουσία των θεών του Ολύμπου.

Θεματική περιήγηση

Προετοιμασία

Σύμφωνα με τους περισσότερους ερευνητές στη δυτική ζωφόρο εικονίζεται η προετοιμασία της πομπής των Παναθηναίων που γινόταν στον Κεραμεικό.

Ανάμεσα σε δύο επόπτες, που βρίσκονται στα άκρα της δυτικής ζωφόρου, υπάρχουν σκηνές με ιππείς και άλογα σε διάφορες στάσεις.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στην εμφάνιση των ιππέων. Μερικοί ιππεύουν σχεδόν γυμνοί και άλλοι φορούν διαφορετικές ενδυμασίες.

Στο κέντρο κυριαρχεί η μορφή ενός ιππέα που προσπαθεί να δαμάσει το άλογο του και θεωρείται ως έργο του ίδιου του Φειδία. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Θεματική περιήγηση

Ιππείς

Η σύνθεση του δυτικού τμήματος των μακρών πλευρών της ζωφόρου αποτελείται από ομάδες ιππέων που επικαλύπτονται παρουσιάζοντας αλλεπάλληλα επίπεδα. Οι σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη χωρίς να δεσμεύονται από τα μεγέθη των λίθων επάνω στους οποίους έχουν λαξευθεί.

Στην πομπή συμμετέχουν περισσότερα από 200 άλογα που έχουν φιλοτεχνηθεί από πολλούς γλύπτες. Eίναι αριστοτεχνικός ο τρόπος με τον οποίον οι πεζοί και οι αναβάτες δεν ξεπερνούν σε ύψος τα άλογα και έτσι εντάσσονται άνετα στο ύψος της ζωφόρου. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Θεματική περιήγηση

Άρματα

Οι αρματοδρομίες αποτελούσαν ένα από τα παλαιότερα και πιο θεαματικά αγωνίσματα των Παναθηναίων. Ένα ειδικό αγώνισμα ήταν και ο αποβάτης αγώνας, κατά τον οποίο συναγωνίζονταν τέθριππα άρματα με ηνίοχο και οπλίτη. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, ο οπλίτης κατέβαινε και ανέβαινε ξανά στο άρμα.

Στη βόρεια πλευρά της ζωφόρου απεικονίζεται ο αγώνας των αποβατών. Συμμετέχουν δώδεκα άρματα που το καθένα αναπτύσσεται σε ενάμισυ λίθο.

Στη νότια πλευρά συμμετέχουν δέκα άρματα, που το κάθε ένα αναπτύσσεται σε έναν λίθο. Σώζονται πέντε λίθοι με μεγάλα χάσματα. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Θεματική περιήγηση

Πομπή θυσίας

Οι αρχαίοι τιμούσαν τους θεούς τους προσφέροντάς τους θυσίες. Ακολουθούσαν ειδικό τελετουργικό και χρησιμοποιούσαν ειδικά ιερά σκεύη. Κατά την ιερή τελετουργία, προσέφεραν στους θεούς σπονδές οίνου, τους πρώιμους και πολυτιμότερους καρπούς, και θυσίες ζώων.

Η πομπή της θυσίας στη ζωφόρο του Παρθενώνα εικονίζεται στο ανατολικό τμήμα των μακρών πλευρών και συνεχίζεται στην ανατολική πλευρά. Η ανατολική πλευρά είναι η μόνη στην οποία συμμετέχουν γυναίκες. Στις κορυφές της πομπής βρίσκονται και οι δέκα επώνυμοι ήρωες της Aττικής. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Θεματική περιήγηση

Θεοί

Tη σκηνή της παράδοσης του πέπλου πλαισιώνουν οι θεοί που εικονίζονται επιβλητικοί, καθιστοί, μεγαλύτεροι από τις άλλες μορφές, υποδηλώνοντας έτσι τη θεϊκή τους υπόσταση. O όμιλος των θεών χωρίζεται σε δύο ομάδες.

Αριστερά από την κεντρική σκηνή βρίσκονται ο Δίας, η Ήρα με την Ίριδα, ο Άρης, η Δήμητρα, ο Διόνυσος και ο Eρμής. Δεξιά από την κεντρική σκηνή κάθεται η τιμώμενη θεά Aθηνά, ο Ήφαιστος, ο Ποσειδώνας, ο Aπόλλωνας, η Άρτεμη και τέλος η Aφροδίτη με τον Έρωτα. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Θεματική περιήγηση

Παράδοση Πέπλου

Στο μέσον της ανατολικής ζωφόρου απεικονίζεται η σημαντικότερη αλλά και πιο αινιγματική σκηνή της πομπής των Παναθηναίων, η τελετουργία της παράδοσης του πέπλου.

O πέπλος, το δώρο των Αθηναίων προς το “Διιπετές” λατρευτικό ξόανο της θεάς Αθηνάς, που βρισκόταν στο Eρέχθειο, απεικόνιζε σκηνές από τη Γιγαντομαχία.

Τον πέπλο ύφαιναν οι “Eργαστίνες”, κοπέλες από ευγενείς οικογένειες που επιλέγονταν ειδικά για αυτόν τον σκοπό.

Η παράδοση του πέπλου γίνεται στο κέντρο της ζωφόρου από δύο μορφές, μια σεβάσμια μορφή που ίσως ανήκει στον Άρχοντα-Βασιλέα και ένα παιδί. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

ο Παρθενώνας

Αρχιτεκτονική και Γλυπτική

O Παρθενώνας, το πρώτο και σπουδαιότερο μνημείο στην Ακρόπολη των κλασικών χρόνων, ήταν και είναι οικοδόμημα θαυμαστό για τις αναλογίες του, την αριστοτεχνική κατασκευή του, αλλά και την τόσο σοφή χωροθέτησή του στην κορυφή του Ιερού Βράχου. Ναός κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο, δωρικός με πολλά ιωνικά στοιχεία, θεωρείται έργο αξεπέραστο όχι μόνο για την αρχιτεκτονική και τη γλυπτική του, αλλά και για την ταχύτητα της οικοδόμησής του.

Παιχνίδια

Ανακαλύψτε τη ζωφόρο του Παρθενώνα μέσα από διαδραστικά παιχνίδια που προσκαλούν μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν με δημιουργικό τρόπο αυτό το μοναδικό έργο τέχνης.