Θεματική περιήγηση

Σύμφωνα με τους περισσότερους ερευνητές στη δυτική ζωφόρο εικονίζεται η προετοιμασία της πομπής των Παναθηναίων που γινόταν στον Κεραμεικό.

Ανάμεσα σε δύο επόπτες, που βρίσκονται στα άκρα της δυτικής ζωφόρου, υπάρχουν σκηνές με ιππείς και άλογα σε διάφορες στάσεις.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στην εμφάνιση των ιππέων. Μερικοί ιππεύουν σχεδόν γυμνοί και άλλοι φορούν διαφορετικές ενδυμασίες.

Στο κέντρο κυριαρχεί η μορφή ενός ιππέα που προσπαθεί να δαμάσει το άλογο του και θεωρείται ως έργο του ίδιου του Φειδία.

Η σύνθεση του δυτικού τμήματος των μακρών πλευρών της ζωφόρου αποτελείται από ομάδες ιππέων που επικαλύπτονται παρουσιάζοντας αλλεπάλληλα επίπεδα. Οι σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη χωρίς να δεσμεύονται από τα μεγέθη των λίθων επάνω στους οποίους έχουν λαξευθεί.

Στην πομπή συμμετέχουν περισσότερα από 200 άλογα που έχουν φιλοτεχνηθεί από πολλούς γλύπτες. Eίναι αριστοτεχνικός ο τρόπος με τον οποίον οι πεζοί και οι αναβάτες δεν ξεπερνούν σε ύψος τα άλογα και έτσι εντάσσονται άνετα στο ύψος της ζωφόρου.

Οι αρματοδρομίες αποτελούσαν ένα από τα παλαιότερα και πιο θεαματικά αγωνίσματα των Παναθηναίων. Ένα ειδικό αγώνισμα ήταν και ο αποβάτης αγώνας, κατά τον οποίο συναγωνίζονταν τέθριππα άρματα με ηνίοχο και οπλίτη. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, ο οπλίτης κατέβαινε και ανέβαινε ξανά στο άρμα.

Στη βόρεια πλευρά της ζωφόρου απεικονίζεται ο αγώνας των αποβατών. Συμμετέχουν δώδεκα άρματα που το καθένα αναπτύσσεται σε ενάμισυ λίθο.

Στη νότια πλευρά συμμετέχουν δέκα άρματα, που το κάθε ένα αναπτύσσεται σε έναν λίθο. Σώζονται πέντε λίθοι με μεγάλα χάσματα.

Οι αρχαίοι τιμούσαν τους θεούς τους προσφέροντάς τους θυσίες. Ακολουθούσαν ειδικό τελετουργικό και χρησιμοποιούσαν ειδικά ιερά σκεύη. Κατά την ιερή τελετουργία, προσέφεραν στους θεούς σπονδές οίνου, τους πρώιμους και πολυτιμότερους καρπούς, και θυσίες ζώων.

Η πομπή της θυσίας στη ζωφόρο του Παρθενώνα εικονίζεται στο ανατολικό τμήμα των μακρών πλευρών και συνεχίζεται στην ανατολική πλευρά. Η ανατολική πλευρά είναι η μόνη στην οποία συμμετέχουν γυναίκες. Στις κορυφές της πομπής βρίσκονται και οι δέκα επώνυμοι ήρωες της Aττικής.

Tη σκηνή της παράδοσης του πέπλου πλαισιώνουν οι θεοί που εικονίζονται επιβλητικοί, καθιστοί, μεγαλύτεροι από τις άλλες μορφές, υποδηλώνοντας έτσι τη θεϊκή τους υπόσταση. O όμιλος των θεών χωρίζεται σε δύο ομάδες.

Αριστερά από την κεντρική σκηνή βρίσκονται ο Δίας, η Ήρα με την Ίριδα, ο Άρης, η Δήμητρα, ο Διόνυσος και ο Eρμής. Δεξιά από την κεντρική σκηνή κάθεται η τιμώμενη θεά Aθηνά, ο Ήφαιστος, ο Ποσειδώνας, ο Aπόλλωνας, η Άρτεμη και τέλος η Aφροδίτη με τον Έρωτα.

Στο μέσον της ανατολικής ζωφόρου απεικονίζεται η σημαντικότερη αλλά και πιο αινιγματική σκηνή της πομπής των Παναθηναίων, η τελετουργία της παράδοσης του πέπλου.

O πέπλος, το δώρο των Αθηναίων προς το “Διιπετές” λατρευτικό ξόανο της θεάς Αθηνάς, που βρισκόταν στο Eρέχθειο, απεικόνιζε σκηνές από τη Γιγαντομαχία.

Τον πέπλο ύφαιναν οι “Eργαστίνες”, κοπέλες από ευγενείς οικογένειες που επιλέγονταν ειδικά για αυτόν τον σκοπό.

Η παράδοση του πέπλου γίνεται στο κέντρο της ζωφόρου από δύο μορφές, μια σεβάσμια μορφή που ίσως ανήκει στον Άρχοντα-Βασιλέα και ένα παιδί.