Άρματα
Το τμήμα με τα άρματα, στη μέση των μακρών πλευρών της ζωφόρου (βόρειας και νότιας) , σώζεται αποσπασματικά, λόγω της ανατίναξης του ναού, το 1687 μ. Χ. Πολύ σημαντική είναι η συμβολή των σχεδίων του J.Carrey για τη μορφή των αρμάτων που έχουν χαθεί.
Οι αρματοδρομίες αποτελούσαν ένα από τα παλαιότερα και πιο θεαματικά αγωνίσματα των Παναθηναίων. Ένα ειδικό αγώνισμα ήταν και ο αποβάτης αγώνας, που διεξαγόταν ως εξής: Τέθριππα άρματα με ηνίοχο και οπλίτη συναγωνίζονταν στο τρέξιμο. Kατά τη διάρκεια του δρόμου ο οπλίτης κατέβαινε και ανέβαινε ξανά στο άρμα που έτρεχε.
Oι ηνίοχοι φορούσαν μακρύ αχειρίδωτο χιτώνα, ζωσμένο στη μέση.
Aς παρατηρήσουμε καλύτερα ένα άρμα. Eίχε δύο τροχούς που έφεραν τον δίφρο, δηλαδή το σώμα του άρματος. Tα άλογα ζεύονταν στο άρμα με τη βοήθεια ενός γερού ξύλου, του ρυμού που συνδεόταν στο κέντρο του άξονα των τροχών. Το άρμα οδηγούσε ο ηνίοχος. Οι επιβαίνοντες στο άρμα μπορούσαν να συγκρατηθούν από τις άντυγες.
Στη βόρεια πλευρά της ζωφόρου απεικονίζεται ο αγώνας των αποβατών. Συμμετέχουν δώδεκα άρματα που το καθένα αναπτύσσεται σε ενάμισυ λίθο.
Διακρίνονται άρματα σταματημένα…
κατά τη διάρκεια του αγώνα…
κατά την απόβαση του οπλίτη…
και στον τερματισμό.
Διάφοροι επόπτες είναι διασκορπισμένοι σε όλο το μήκος της πομπής.
Διάφοροι επόπτες είναι διασκορπισμένοι σε όλο το μήκος της πομπής.
Στη νότια πλευρά συμμετέχουν δέκα άρματα, που το κάθε ένα αναπτύσσεται σε έναν λίθο. Σώζονται πέντε λίθοι με μεγάλα χάσματα.
Πέντε από τα άρματα έχουν χαθεί. Mερικά τα ξέρουμε από τα σχέδια του Carrey.
Tα άρματα εικονίζονται σε κίνηση, πλην των δύο πρώτων που δείχνουν να προετοιμάζονται για τον αγώνα…
Tα άρματα εικονίζονται σε κίνηση, πλην των δύο πρώτων που δείχνουν να προετοιμάζονται για τον αγώνα…
και των δύο τελευταίων που έχουν τερματίσει.
και των δύο τελευταίων που έχουν τερματίσει.
Στον λίθο ΧΧΧΙ βλέπουμε μία λαμπρή σύνθεση με το άρμα που τρέχει με έναν πάνοπλο Aθηναίο, ενώ σε λιγότερο από πέντε εκατοστά ανάγλυφο αναπτύσσονται τα τέσσερα κεφάλια των αλόγων σε διαφορετικά επίπεδα.